GroenLinks Almere presenteert vandaag haar Manifest " het kleine is groot" in de raad van Almere.
Inleiding
Nederland verkeert in een transitieproces. Het politieke en bestuurlijke klimaat verandert. Het
vertrouwen van de burger in de politiek is laag. Er is een behoefte aan verandering:
inwoners zijn beter geïnformeerd en georganiseerd en willen zelf initiatieven nemen. Ze
willen zelf de regie kunnen voeren over bijvoorbeeld wonen, werken en de productie van
energie en voedsel.
Dit vraagt om een andere opstelling van de gemeente: niet zelf alles willen bedenken en
bepalen voor de inwoners, maar luisteren naar wat mensen nodig hebben en dat faciliteren.
Stel mensen in de in de gelegenheid om initiatief te nemen door drempels te verlagen en
inspiratiebronnen aan te dragen. Alleen door zo meer los te laten zonder mensen te laten
vallen, en door beloftes aan inwoners ook echt na te komen, kunnen we het vertrouwen in de
overheid herstellen.
GroenLinks ziet in het huidige beleid een aantal goede voorbeelden hiervan: het Particulier
Opdrachtgeverschap, de oprichting van buurtcoöperatie Nobelhorst en de manier waarop
Oosterwold ontwikkeld wordt. In al deze voorbeelden is er sprake van facilitering, prikkeling
en ruimte voor initiatief. Al deze voorbeelden echter komen uit de ruimtelijke ontwikkeling.
GroenLinks ziet ook kansen op andere gebieden. In dit manifest hebben we een aantal van
deze kansen uitgewerkt. GroenLinks kiest daarbij voor oplossingen die van duurzame
betekenis zijn voor de stad, oplossingen die voor de lange termijn oplossingen bieden.
Impuls economie
Het is voor de Almeerders essentieel dat er meer banen bijkomen. Het creëren van
werkgelegenheid is in tijden van recessie lastig, maar niet onmogelijk. We zien veel initiatief
bij de Almeerders zelf. Zij willen zelfstandig werken, maar missen veelal een plek dichtbij
waar ze dat kunnen. Laten we hun initiatief als gemeente ondersteunen en faciliteren.
Zo staan er in wijken veel gebouwen leeg: scholen, bedrijfspanden, kantoren. Het gaat hier
deels om gemeentelijk vastgoed. Leeg laten staan kost geld. Waarom deze gebouwen dan
niet gebruiken voor de buurtontwikkeling? GroenLinks kiest voor activiteiten in plaats van
leegstand. De gebouwen kunnen worden gebruikt voor kleinschalige bedrijven in de buurt.
Als gemeente faciliteren we dat dan door ervoor te zorgen dat de ruimte er goed uitziet, en
men er met bijvoorbeeld WIFI kan werken. We kunnen dit (afhankelijk van de gebruiker) om
niet of voor een redelijke prijs verhuren. Ook de vraag naar en initiatieven voor kinderopvang
in de buurt, of plekken in buurthuizen, cafeetjes of winkels waar ZZPers en anderen elkaar
kunnen ontmoeten, moeten we faciliteren.
Concreet hebben we het volgende in gedachten:
We gaan als gemeente een experiment van twee jaar aan waarin we leegstaande gebouwen
beschikbaar stellen aan kleine werkinitiatieven in de stad. We stellen hier 1 à 2 miljoen voor
beschikbaar (uit impulsgeld economie en strategische reserve uit de Jaarrekening) om de
kosten van deels gederfde huurinkomsten en risico’s, en gebruiksklaar maken van
gebouwen, ed te betalen. In het experiment zorgen we dat drempels zoals
bestemmingsplannen, te hoge huren, en lange huurcontracten worden weggenomen en
zorgen we voor de infrastructuur om te kunnen werken en elkaar ontmoeten. Zo kunnen:
• ZZP’ers die kantoorruimte nodig hebben, maar startend zijn en daardoor en lange
huurtermijn niet aandurven, met een kortdurend huurcontract voor drie of zes
maanden de stap wel maken
• creatieve ZZP’ers met elkaar meerdere ruimtes bij elkaar gebruiken en zo een
creatieve broedplaats laten ontstaan. We faciliteren wat ze nodig hebben voor het
gebruik en ook voor hem kunnen we denken aan kortdurende huurmogelijkheden.
• Studenten die als onderdeel van hun studie eigen bedrijfjes opzetten een ruimte
krijgen. Dit zou bijvoorbeeld een etage in het Alnovum kunnen zijn. Als het bedrijf
van deze studenten succesvol wordt, kan er verhuurd worden.
• Buurtinitiatieven zoals een buurtcafe, kinderopvang, flexibele werkplekken krijgen een
kans binnen leegstaande (school)gebouwen
Na twee jaar experimenteren ziet de wereld er economisch wellicht anders uit. Laten we in
de tussentijd het verlies op gebouwen accepteren en met de gekozen activiteiten zorgen
voor levendigheid in wijken en binding aan de stad. Voor de kleine zelfstandigen ontstaat er
gunstiger klimaat, voor studenten de mogelijkheid om in Almere te starten en de impuls om
te blijven.
Impuls sociaal terrein
De komende periode ondergaat het sociale domein een belangrijke transitie. Bezuinigingen
en decentralisatie van taken noodzaken tot een vernieuwde aanpak. GroenLinks wil dat
eigen kracht veel meer het uitgangspunt wordt. Dat is mogelijk als mensen een sociaal
vangnet hebben en als de voorzieningen waarvan zij gebruik maken toegankelijk en
kwalitatief hoogwaardig zijn.
Voor veel mensen is een sociaal netwerk niet vanzelfsprekend. Zij kunnen niet terugvallen
op hun omgeving. Voor hen zal de overheid het vangnet moeten garanderen. Het sociale
domein heeft hiervoor goed gekwalificeerde professionals nodig die dicht bij de inwoners
staan.
Om de sociale cohesie, en daarmee het sociaal netwerk van bewoners, te versterken moet
Almere veel meer dan voorheen inzetten op kleinschalige buurtgerichte voorzieningen. Hier
kunnen bewoners elkaar ontmoeten en zelf initiatieven ontwikkelen en uitvoeren. De al
bestaande gebouwen zoals scholen en buurtcentra kunnen opengesteld worden voor deze
functie. Ideeën die bijdragen aan sociale cohesie zijn ook: buurtbeheer, wijktuin,
schooltuinen en bewegen in eigen wijk. Ook een Oudercrèche is een goed voorbeeld van
eigen initiatief waarbij ouders gezamenlijk de verantwoordelijkheid nemen voor de opvang
van hun kinderen. De gemeente kan dit faciliteren door mee te denken hoe regels niet
belemmeren en kwaliteit gewaarborgd kan worden.
Aanvullend ziet GroenLinks veel mogelijkheden in het organiseren van virtuele
buurtnetwerken waarin buurtbewoners elkaar kunnen ontmoeten en klussen en diensten aan
elkaar kunnen aanbieden.
Impuls wonen
Ook op het terrein van wonen gaat GroenLinks uit van de eigen kracht en eigen ideeën van
inwoners. Initiatieven van burgers op de woningmarkt kunnen in Almere al gerealiseerd
worden via Particulier opdrachtgeverschap en het beleid rond werken aan huis. Maar
GroenLinks wil inwoners zoveel mogelijk de ruimte laten benutten die de bestaande
regelgeving biedt met als inzet dat de gemeente die ruimte als vanzelf opzoekt. Als
gemeente moeten we veel meer faciliteren dat mensen kunnen wonen op maat. Zoek de
ruimte in de regelgeving om:
• creatief om te kunnen gaan met leegstand. Benut bijvoorbeeld leegstaande gebouwen
(bijv. verzorgingshuizen) voor jongerenhuisvesting
• meer multifunctioneel aan te bieden
• meer thuiswonen met zorg mogelijk te maken
• Oorspronkelijke bestemmingen ruimer te interpreteren
• bewoners de kans te geven om andere vormen van woonwerkvormen te realiseren.
• particulier opdrachtgeverschap zoals Oosterwold en Nobelhorst verder uit te breiden
• en ruimte te geven aan experimentele vormen van wonen. Denk daarbij niet alleen aan
woonvormen, maar ook aan mogelijkheden zoals gratis of goedkoop wonen in ruil voor
werken in de buurt
GroenLinks zal zelf met een Plan van aanpak voor de leegstand van komen.
Groenlinks ziet voor de gemeente ook een faciliterende rol weggelegd als het gaat om de
woonlasten van inwoners. Naast huur of hypotheek zijn de energiekosten de grootste
woonlasten. Het omlaag brengen van het energieverbruik geeft de bewoner direct een lagere
woonlasten. Uitgaande van eigen initiatieven van bewoners kan de gemeente faciliteren
door:
• de vergunningen die nodig zijn voor besparingsmaatregelen snel en zonder obstakel af te
geven.
• bevorderen van besparingsmaatregelen door het organiseren van gemeentelijke leningen
en subsidies.
• Stimuleren van initiatieven als de Groene Reus en Duurzame wijken.
• Stimuleren van innovatie bij nieuwbouw op het niveau van de wijk en gebouwen.
• Benutten van warmte koude opslag, waarbij gebruik kan worden gemaakt van
restwarmte van bv airco en andere koelsystemen (denk ook aan de ICT).
Impuls burgerparticipatie
Dat burgerparticipatie belangrijk is wordt door alle partijen in Almere onderschreven. Dat het
een lastig proces is ook. Ondanks allerlei initiatieven op dit gebied blijft het terugkerend punt
op de agenda. Dit onderwerp verdient in de ogen van GroenLinks een krachtige impuls die
op lange termijn uiteindelijk kan leiden tot een completere en duurzame stad die gedragen
wordt door haar inwoners.
Wat hoort hierbij?
Ten eerste een krachtige cultuurverandering binnen de gemeente waarbij het ambtelijk
apparaat minder beleid naar buiten produceert en meer aan de voorkant bewoners betrekt bij
ontwikkelingen:
“dit speelt er in uw wijk, wat zijn uw ideeën daarover?” in plaats van “dit speelt er in uw wijk,
wij hebben dit bedacht, wat vindt u van onze ideeën?”
Ook hier zijn goede voorbeelden van te vinden (Wierden,participatieproces Weerwater-
Centrum) maar dit zou de standaard moeten zijn, zeker ook voor kleinschalige ontwikkeling.
Verder een expertisecentrum met en voor bewoners, voor burgerparticipatie en
burgerinitiatieven. Hiermee bedoelt GroenLinks een loket/ winkel/ laagdrempelige toegang
waar burgers informatie kunnen krijgen over diverse vormen/ niveaus van inspraak, ideeën
kunnen opdoen voor eigen initiatieven en geïnformeerd kunnen worden over mogelijkheden,
waar uitwisseling van ervaringen plaats vindt. Met andere woorden: een soort Kamer van
Koophandel voor burgerinitiatieven.
En verder moet boven alles er ruimte zijn voor ideeën! Dit vraagt deregulering en het uit
handen geven van regie.
In de bijlage staat het manifest als downloadable PDF