´Huisvesting is ook sociaal, het gaat over waar mensen wonen, waar ze hun leven leiden. In Almere is dit een hele grote uitdaging door een gigantisch tekort aan sociale huur en betaalbare woningen.´ Aldus Anouk de Jonge, sinds 2022 fractieassistent en sinds enkele maanden raadslid bij GroenLinks Almere.
De Jonge, die vanaf haar aantreden woningbouw in haar portefeuille heeft, is geboren en opgegroeid in Almere. Afkomstig uit een politieke familie was ze altijd al geïnteresseerd in politiek. In 2019 werd ze lid van GroenLinks en een jaar later besloot ze ook actief te worden. ´Ik was net terug uit het buitenland voor mijn studie, en deed uit nieuwsgierigheid mee aan een GroenLinks meeloopdag op het Floriadeterrein. Een dag later was ik gelijk de digitale media manager.´
Huisvesting is een belangrijk onderwerp in de gemeenteraad. ´Als raad beslissen wij hoeveel huizen er komen in de sociale, midden- en dure segmenten. Wij hebben echte macht om daar keuzes in te maken. GroenLinks zet zich in voor zo veel mogelijk betaalbare huizen. Voor het nieuwe stadsdeel Pampus was bijvoorbeeld het oorspronkelijke voorstel dat 33 procent van de nieuwe huizen voor sociale huur zouden zijn, maar wij hebben dat weten te verhogen naar 40 procent. Dat zijn 1800 extra sociale huurwoningen die wij toegevoegd hebben. Dan zie je hoe je heel direct een grote impact kan maken.´
Dat wil niet zeggen dat het altijd makkelijk gaat. In gesprekken met woningbouwverenigingen blijkt dat er ook veel knelpunten zijn. ¨Als je gaat praten met GoedeStede, dan merk je dat ze heel graag nieuwe projecten op willen zetten, maar dat het proces niet altijd soepel gaat. De prijzen van de grond kunnen bijvoorbeeld te hoog voor zijn. Bij de gemeente ligt dan de politieke keuze: wil je verdienen aan huisvesting of niet? Wij vinden dat huisvesting niet commercieel zou moeten zijn.¨
Ook coöperaties - waarbij inwoners de huizen zelf gezamenlijk bouwen en onderhouden - hebben moeite hun projecten van de grond te krijgen. ¨Er zijn veel factoren die het bouwen moeilijk maken. De bouwkosten zijn te hoog, vraag en aanbod op de woningmarkt matchen niet - zo wonen veel mensen alleen, maar zijn hier onvoldoende huizen voor.¨
Binnen de gemeente lopen plannen soms stuk op ruzies over bijvoorbeeld parkeerplaatsen. ´De parkeernorm in Almere is heel hoog, en als je hier niet aan kan voldoen, komt het gebouw er gewoon niet. Dat is zo teleurstellend en frustrerend, zeker in een stad met goed openbaar vervoer zoals in Almere. ´
Coalitieakkoord
In het nieuwe coalitieakkoord wist GroenLinks te bedwingen dat 40 procent van nieuwbouwprojecten zal bestaan uit sociale huurwoningen. Dit is nodig om het niveau in de hele stad naar 30 procent te trekken. Voor Almere betekent dit concreet dat er 3000 extra betaalbare woningen bij komen, en nog eens 2000 speciale woningen.
Tegelijkertijd gaat Almere investeren in middenhuur. Niet alleen zijn er te weinig sociale huurwoningen - de wachtlijst is inmiddels 12 jaar - het aanbod voor middeninkomens in Almere is door ontwikkelingen op de markt sterk gedaald. In totaal moeten de plannen van de coalitie ervoor zorgen dat de stad groeit van ruim 92.000 woningen met 26,6% aandeel sociaal, naar een stad met ongeveer 134.000 woningen in 2040. De Jonge: ´Almere gaat groeien, maar we willen absoluut niet naar de situatie in bijvoorbeeld Amsterdam. Dat woningtekort willen we in Almere voorkomen.´
Naast huizen, moet er ook aandacht zijn voor voorzieningen in een wijk. ´Dit was lange tijd een probleem in Poort. Daar staan wel veel huizen, maar de voorzieningen zijn er niet. Dan krijg je ook geen sociale cohesie in de wijk, simpelweg omdat er dan geen plekken zijn waar mensen elkaar kunnen treffen,´ aldus De Jonge. ´Poort werd gebouwd tijdens de financiële crisis en toen werden er vooral alleen huizen gebouwd. Dat nu terug te draaien is onmogelijk, want het hele gebied is al vol. Als je naar DUIN kijkt, is dat alweer veel socialer opgezet. In de Duinhal wordt er veel georganiseerd en gedaan, en dat kan een verschil maken. Bij de bouw van bijvoorbeeld Pampus letten we hier dus extra op.´
Little C
Het leuke van de portefeuille woningbouw, zegt De Jonge, is de variatie. ´We kunnen in Almere nog van alles gaan bouwen. Je kunt kiezen voor ‘high rise’, maar er is ook polder en water. We moeten vasthouden aan die diversiteit. Op die manier bieden we kansen voor mensen die deze stad interessant vinden. In Rotterdam heb je Little C, hoogbouw met heel veel groen. Daar ben ik persoonlijk jaloers op. De stijl zou ik prachtig vinden voor Almere- veel hoogbouw, gemixt met groen en allerlei voorzieningen, zodat je toch het dorpsgevoel houdt.´
Almere staat bovenin de lijst van steden met snelst stijgende huizenprijzen in Nederland. Een gemiddeld huis in Almere kost 430.000 euro, iets onder het Nederlands gemiddelde van 468.000 euro. Maar het bruto jaarinkomen in Almere ligt veel lager - namelijk 84.000 euro. ´Dus ook met twee inkomens is dat al heel wat. In Amsterdam ligt het gemiddelde inkomen op 120.000 per jaar. Wij staan hier op een dertiende plaats.´
Tot voor kort zat GroenLinks niet in de coalitie, dus kon de fractie vooral reactief reageren, zegt De Jonge. ´We hadden geen directe invloed, en dat is toch nu anders. Nu hebben we echt kunnen inzetten op die uitbreiding van sociale huur- en middenhuurwoningen. We zijn ieder geval erg blij met het coalitieakkoord en wat het kan betekenen voor Almere.’
