In haar bijdrage ‘voorjaarsnota 2013’ probeert de GroenLinks fractie een reëel alternatief voor het beleid van het huidige college te schetsen. Het college is in haar financiële perspectief terughoudend, somber. Voor een deel terecht maar er zijn ook mogelijkheden en lichtpuntjes in de ogen van GroenLinks.

GroenLinks heeft deze college periode voor een belangrijk deel ingestemd met het strakke financiële kader waarbinnen de gemeente dient te functioneren. Het lukt het huidige college om de gemeentelijke huishouding op orde te houden. Het lange termijn perspectief is echter minder rooskleurig, mede door de onbekende ingrepen vanuit de rijksoverheid de komende perioden

Het college is in haar financiële perspectief terughoudend, somber. Voor een deel terecht maar er zijn ook mogelijkheden en lichtpuntjes in de ogen van GroenLinks.

In haar bijdrage ‘voorjaarsnota 2013’ probeert de GroenLinks fractie een reëel alternatief voor het beleid van het huidige college te schetsen.

Ook GroenLinks hanteert hierbij een strak financieel kader en houdt rekening met de onzekerheden die nog op de stad af kunnen komen.

GroenLinks nodigt college en andere fracties uit gezamenlijk de wensen en de belangen van de inwoners van Almere te beoordelen en waar mogelijk te honoreren. Haar alternatieven binnen deze ‘Voorjaarsnota’ zijn bedoeld als inspiratie voor dit proces.

Visie op de stad

Er wordt nog steeds verondersteld dat de stad, op termijn, een groeisprong zal gaan maken. In de noordelijke Randstad is nog een woningbehoefte van minimaal 300.000 woningen. Almere zal gehouden worden aan een substantiële bouwopgave.

Voor onze jonge bevolking ligt er ook autonoom een forse woningbouwopgave van 25.000 woningen.

Jonge Almeerders zullen in toenemende mate gebonden blijven aan de stad. De mogelijkheid om in eigen stad te studeren beïnvloedt dit in sterke mate.

Niet alleen Hoger Onderwijs en woningen zijn hierbij de uitdagingen. Het creëren van werkgelegenheid, groei van de economie, is de grootste uitdaging die daarbij hoort.

Almere zal in allerlei opzichten een volwaardig(er) stad moeten gaan worden. Voor een belangrijk deel is dit een autonoom proces waar de overheid op afstand naar kan kijken en veelal slechts de randvoorwaarden voor hoeft te scheppen.

Onze huidige inwoners vragen om een stad die er verzorgd uit ziet, veilig is. Waar de voorzieningen mee groeien. Waar hun kinderen goed onderwijs kunnen volgen, kunnen sporten en cultureel uitgedaagd worden. Zij hechten aan een groene, gezonde omgeving.

Ons bedrijfsleven vraagt een flexibele overheid. Soepele, snelle procedures, excellent gastheerschap. Maar ook diversiteit aan woningen, goed onderwijs en een stevig cultureel aanbod.

De economische groei wordt vooral gerealiseerd door het toenemend aantal zzp-ers. Het doorgroeien naar kleinschalige bedrijvigheid is hierbij de uitdaging en biedt de stad kansen. De overheid zal hierbij voorwaarden moeten, blijven, scheppen.

Almere is als nieuwste stad van het land de uitgesproken plek waar het begrip ‘duurzaamheid’ vorm en inhoud gegeven kan worden.

Klimaatneutrale ontwikkeling is een vanzelfsprekendheid. Schone industrie ook. Innovatieve bedrijvigheid en onderwijsvoorzieningen zijn voorwaarden om de stad deze duurzame invulling te geven.

Maar ook vervoerstechnisch zijn er op dit gebied grote uitdagingen c.q. kansen. Het openbaar vervoerssysteem dient gekoesterd en uitgebouwd te worden. Op het gebied van fietsverkeer zijn er meer mogelijkheden. De IJmeerverbinding is straks daadwerkelijk ‘ook’ een fietsverbinding.

Maar ‘duurzaam’ houdt ook in dat alle Almeerders gebruik kunnen maken van voorzieningen. Uitgedaagd worden zich optimaal te ontwikkelen. Van bijstand naar werk gaan. De armoede kunnen ontspringen. Kinderen die hun idealen invulling kunnen geven.

Mensen met beperking kunnen blijvend de regie over hun leven voeren. Jeugdzorg, WMO, Werk en Inkomen worden ingericht volgens dit basisprincipe. Het ‘wandelgangenakkoord’ dat in Den Haag is gesloten geeft op dit gebied in ieder geval weer wat meer lucht.

Voorjaarsnota college

Het huidige college is consequent in haar uitvoering van het Oostvaardersakkoord en dat is te prijzen. Evenals de financiële discipline die wordt gehanteerd. Het gevaar is wel aanwezig dat het college in deze moeilijke financiële tijden vooral op de winkel gaat passen. Een akkoord uit 2010 vraagt medio 2012, waarin de economische en sociale omstandigheden (fors) zijn veranderd een actualisering. GroenLinks wil een poging doen hieraan een bijdrage te leveren.

Bij de uitvoering van haar beleid geeft het college op het gebied van groen, onderhoud, culturele voorzieningen aan dat haar beleid nog niet goed uit de verf is gekomen.

In de ogen van GroenLinks is daarnaast te constateren dat op het gebied van kinderopvang/peuterspeelzaal werk, leerling vervoer en concrete economische maatregelen knelpunten zijn te constateren en/of er nog weinig vooruitgang vast te stellen is.

Als het om de democratische legitimiteit gaat van het stadsbestuur is er ook nog wel iets te wensen. Betrokkenheid van de burgers bij stedelijke ontwikkelingen komt moeizaam van de grond. De gemeenteraad wordt door (onnodige en) draconische bezuinigingen in toenemende mate op achterstand gezet. Dat moet een college niet willen. Tegenwicht geeft betere besluitvorming!

Het college is bereid enigszins ‘ in eigen vlees te snijden’. GroenLinks pleit voor een grotere stap op dit gebied.

Het veiligheidsbeleid dreigt, net als in Den Haag, deels te verworden tot symboolbeleid. We leven in een relatief veilige stad. Criminele groepen komen niet voor. Overlastgevende groepen jongeren nemen af. Maar camera’s worden nog steeds rustig gekoppeld aan initiatieven op het gebied van preventief fouilleren. Een permanente discussie op het gebied van  privacy zou daar in onze ogen bij horen. Wetenschappelijke onderzoeken die aantonen dat dit (symbool?)beleid marginaal effecten sorteert, dienen serieus genomen te worden.

De GroenLinkse keuzes en afwegingen voor 2013….en later

Een sobere financiële huishouding moet gekoppeld worden aan de echte uitdagingen van de stad.

Het financiële perspectief moet ook van GroenLinks op orde zijn. Enig risico is daarbij te nemen. Ook omdat grote, extra, bezuinigingen vanuit Den Haag wellicht achterwege blijven.

GroenLinks kiest voor de bestaande stad maar houdt het perspectief van de groeiende stad voor ogen.

Concrete aanpassingen t.o.v. Voorjaarsnota College

Overheid

De overheid schept de randvoorwaarden voor een verantwoorde groei en ontwikkeling van de stad. Een kwalitatief ambtelijk apparaat hoort hierbij. Gezien de economische situatie en de veranderende rol van de overheid is een regelmatige herijking noodzakelijk en verantwoord. Bij bestuursondersteuning, financiën en control, onderwijs en ruimtelijke ordening kunnen personeelsreducties plaatsvinden blijkt uit een benchmark die onlangs is uitgevoerd.

Vastgoed

Het gemeentelijk vastgoed vraagt voortdurende zorg en ook het college zoekt naar adequate oplossingen die m.n. ook kunnen leiden tot lastenverlichting.

Binnen het vastgoed leveren met name de Voetnoot en de Aardbei tekorten op. Deze zijn, in onze ogen, (mede) op te lossen door de Voetnoot definitief de status van centrum voor de creatieve sector te geven (met huuropbrengsten die recht doen aan de kapitaallasten) en de Aardbei een onderwijsbestemming (Windesheim). Het Alnovum kan wellicht (mede) ingericht als flexibele werkplek voor de vele zzp-ers in de stad.

Economie

Daar waar het college kiest voor een drietal speerpunten en bij twee extra middelen  blijft reserveren, stelt GroenLinks voor niet langer extra, incidentele, middelen beschikbaar te stellen voor economie. Het economisch fonds biedt voldoende ruimte. Een grote bezuinigingsslag kan geslagen worden door het afschaffen of omvormen van het Economic Development Board Almere. De resultaten zijn, in onze ogen, vooral virtueel en dat is in deze periode niet voldoende.

Veiligheid

Middelen ten behoeve van ‘voorkomen woninginbraken’, die in 2011 niet zijn uitgegeven kunnen vrij vallen.

Door het college worden middelen gereserveerd voor ‘ decentralisatie handhaving drank- en horecawetgeving en de ‘Bibob’; dit zou binnen de regulier beschikbare middelen opgevangen dienen te worden; besparing 0.15 miljoen

Investeringen

Het college kiest voor een beperkt aantal extra investeringen. Toch denken wij dat het

onnodig en ongewenst is op dit moment het zwembad in Haven te slopen. De begrootte 0.54 miljoen euro kan gebruikt worden om deze voorziening vooralsnog te handhaven. De investering in een wedstrijdzwembad in Poort is in deze raadsperiode niet noodzakelijk en financieel ook niet verantwoord; besparing 6.2 miljoen

Maar het ‘Oranjehuis’  is weer wel een noodzakelijke ontwikkeling. Overwogen moet worden om deze voorziening te huisvesten in een van de gemeentelijke gebouwen die leeg (komen) te staan (scholen, Voetnoot, Aardbei).

Sociaal

De gemeente krijgt vanuit nieuw rijksbeleid fors extra middelen voor VVE. De toegepaste verschuiving in de huidige begroting ten gunste van VVE-peuterspeelzalen kan, minimaal deels, teruggedraaid worden.

Het college boekt in de Voorjaarsnota het tekort op de bijstand volledig in, daar waar duidelijk is dat het Rijk hier nog aan bij gaat dragen. We pleiten voor een meer reële opbrengstverwachting

Financiën

De door de gemeente gehanteerde rekenrente is in 2011 verlaagd naar 5 %. Gezien de marktontwikkeling een fors percentage dat in de ogen van GroenLinks naar beneden gebracht kan worden naar 4.5/4 %. We realiseren ons dat dit snel is na de aanpassing die onlangs is uitgevoerd. Maar de huidige situatie vraagt om een hernieuwde ingreep.

Dit geeft wellicht ruimte om de onrendabele top bij het vastgoed af te dekken. Met name de culturele voorzieningen zullen hiervan kunnen profiteren. De ingeboekte bezuiniging voor de Kunstlinie is dan niet langer een noodzaak.

Opvallend zijn de niet bestede bedragen bij ‘ inburgering’ (0.25), de impulsen onderwijs/veiligheid (0.8). Dit levert een buffer op van een kleine 1.1 miljoen waaruit de meest noodzakelijk sector (onderwijs) haar impulsmiddelen kan dekken.

Het is in de ogen van GroenLinks verstandig om alle middelen die in een begrotingsjaar over blijven terug te laten vloeien en mee te nemen bij de integrale afwegingen. Indien dit niet verantwoord zou zijn kan het college dat een op een in haar Voorjaarsnota benoemen en verantwoorden.

Beheer

Bij ‘groen en onderhoud’ is in 2011 minder uitgegeven dan begroot. Dit geeft ruimte om bijvoorbeeld de ingeboekte bezuiniging door het toestaan van chemische bestrijdingsmiddelen op een andere manier op te lossen.

Ruimtelijke ontwikkeling

Bij duurzame ruimtelijke ontwikkeling is in 2011 0.6 miljoen overgebleven en dit bedrag wordt door het college toegevoegd aan het resultaatvoorstel. GroenLinks vindt deze keuze niet onderbouwd en pleit voor terugval naar algemene middelen.

Beleidsaanpassingen;

Groen en beheer;

Structureel wordt de bezuiniging op beheer (chemische bestrijdingsmiddelen) binnen het beschikbare budget opgevangen, maar dan wel door milieu vriendelijk te blijven werken.

Daar waar bewoners betrokken zijn bij het beheer en onderhoud worden geen bezuinigingen toegepast. De relatie op dit gebied met het Landschapsbeheer Flevoland wordt niet afgebouwd doch uitgebouwd (0.25).

De grote financiële molensteen Parkeren wordt voor eens en altijd structureel opgelost. Dit vraagt ‘ out of the box’-denken. We reserveren hiervoor 5 miljoen incidentele middelen.

Het gratis fietsparkeren is een waardevolle voorziening voor burgers, milieu en winkeliers (uit onderzoek blijkt namelijk dat fietsers meer besteden in winkelcentra dan automobilisten!). De dit jaar ingevoerde versobering wordt teruggedraaid. De kosten worden meegenomen in de heroverwegingen Parkeren. Dat ondernemers in de centra op deze voorziening financieel worden aangesproken is hierbij een vanzelfsprekendheid.

Cultuur;

De Kunstlinie wordt niet gekort (0.4) Er wordt tijd ingeruimd om het gebouw de Kunstlinie om te vormen tot een creatief Productiehuis waarbinnen meerdere aanbieders aan de slag kunnen en waar de centrale functies van het CKV worden gehandhaafd.

Decentraler werken daar waar het iets toevoegt en niet vanuit financiële beperkingen! Zeker ook omdat decentraal werken lang niet altijd leidt tot besparingen.

De korting op het bibliotheekwerk wordt verzacht waardoor openingstijden niet verminderd hoeven te worden (0.25)

Vanuit incidentele middelen komt 1 miljoen beschikbaar om een goede culturele infrastructuur in te richten.

Jeugd;

De wachtlijsten bij de peuterspeelzalen worden zo snel mogelijk weer opgelost. Hiervoor komt structureel 0.6 miljoen beschikbaar.

Het leerling vervoer vraagt om nuanceringen. Een langjarige aanpak, mede omdat de huidige vervoerscontracten relatief ‘teveel’  geld kosten, is noodzakelijk. Het college boekt hiervoor 0.6 in. GroenLinks 0.8 (+0.2)

Het is van groot belang dat jongeren uit de armoede blijven. Dit lukt door hun leven ‘rijker’  in te vullen. M.n. als zij opgroeien in een minima-gezin. Hiervoor worden structureel extra middelen (0.5) gereserveerd.

Jongerenhuisvesting is een groot probleem en verdient gerichte actie. De middelen die beschikbaar komen door de hantering van een lagere rekenrente wordt mede ingezet voor een actieplan.

Economie;

Het economisch stimuleringsfonds wordt (mede) ingezet voor de herontwikkeling van de kantorenmarkt. Ingrijpen door de overheid (met de leegstandswet in de hand) wordt niet langer geschuwd. Combinaties met de creatieve sector (broedplaatsen) en stadslandbouw zijn hierbij de uitgangspunten.

Er wordt een zzp-platform ingericht (0.1 incidenteel).

Sociaal;

Door de, ongetwijfeld doorgaande, transities bij Jeugdzorg, PGB, WMO wordt van de gemeente deze college periode extra inspanningen gevraagd. Het ‘op maat maken’  van de nieuwe regelingen, zowel voor college als raad, van groot belang is. Hiervoor worden incidentele middelen gereserveerd ( 1 miljoen).

Lage inkomens groepen die noodgedwongen in een (te) dure huurwoning wonen worden gecompenseerd door middel van het Woonlastenfonds. Dit fonds staat onder druk. Het aantal aanvragen neemt toe. De overdracht aan de woningcorporaties wil maar niet lukken. Voor 2013 komt er een extra compensatie (0.3).

Bestuur;

Daar waar de ondersteuning van het college (volgens de benchmark) ruim is in vergelijking met referentiegemeentes wordt (aanzienlijk) bezuinigd op het budget van de Raad. De bezuiniging wordt voor deze raadsperiode dan ook teruggedraaid (0.2).

Financieel perspectief

Structureel

Opbrengst ------------- € miljoen ---------- Bestemming -------- € miljoen

Ambt.organisatie -----------2/4.5 ---------- Bestuur ------------- 0.2
Vastgoed ------------------- 0.5 ------------ Cultuur ----------- 0.625
Veiligheid ------------------ 0.15 ----------- Beheer ----------- 0.25
VVE -------------------------- 1-------------- Jeugd ------------ 1.3
Totaal -------------------- 3.65/6.15------------------------- 2.375

 

Het lange termijn perspectief is hierdoor niet meer belast en er ontstaat ruimte om knelpunten gericht aan te pakken in deze mindere tijden.

Incidenteel

Opbrengst ---------- € miljoen ---------- Bestemming ---------- € miljoen
Economie --------------- 1 ------------------ Beheer------------------ 5
Sociaal ------------------5.15 --------------- Cultuur ----------------- 1
r.o. ----------------------- 0.6 ---------------- Economie -------------- 0.1
Impulsen --------------- 0.8 ----------------- Sociaal ----------------- 1.3
Investeringen ---------- 8.7
Totaal ----------------- 16.25 --------------------------------------------- 7.4

 

Het is gezien de ambities die het college nog heeft (o.a. Floriade) en de economische onzekerheden raadzaam budgetten achter de hand te houden.